04 Tem İŞÇİNİN AHLAK VE İYİ NİYET KURALLARINA UYMAYAN HALLERİ SEBEBİYLE İŞVERENİN İŞ AKDİNİ HAKLI NEDENLE DERHAL FESHİ
T.C. YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ
E. 2019/2692 K. 2019/18510 T. 21.10.2019
DAVA : Davacı, feshin geçersizliğine, işe iadesine ve yasal sonuçlarına hükmedilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi’nin kabul kararına karşı davalı avukatı istinaf başvurusunda bulunmuştur.
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 27. Hukuk Dairesi; davalı vekilinin istinaf başvurusunu esastan reddetmiştir.
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 27. Hukuk Dairesi’nin kararı süresi içinde taraflar vekillerince temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : A-) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının davalı iş yerinde 1998 yılında servis teknisyeni ve kaporta ustası olarak işe girdiğini, müvekkilinin 18 yıl işverenliğin en güvenilen işçilerinden biri iken bir anda haksız bir gerekçe ile iş akdinin sona erdirildiğini, işverenlik yetkililerinin mesai bitimine 15 dakika kala odalarına müvekkilini çağırarak önüne birtakım sorular ve altında cevap için aralığın açık olduğu bir evrak koyduklarını, evrakı kendi önlerinde doldurmalarını istediklerini, müvekkilinin kendisine bir takım suçlamaların yöneltildiği evrakı okuyup inceleyip öyle cevap vermek istediğini beyan ettiğini, ancak odada bulunan yetkililerin buna izin vermediklerini, müvekkilinin vermek istediği cevapları beğenmeyerek kendileri de müdahale ederek, kendi istedikleri gibi düzelterek yazmasını sağladıklarını, müvekkilinin tam olarak ne ile suçlandığını dahi anlamadığını, bir hafta sonrasında müvekkiline bir belgenin tebliğ edilerek iş akdinin fesih edildiğini, müvekkilinin kesinlikle fesih ihbarında belirtilen suçlamalarını kabul etmediğini ve kendisinin hiçbir suç işlemediğini iddia ederek, feshin geçersizliğine, müvekkilinin işe iadesine, davalının müvekkili işe başlatmaması halinde işe başlatmama tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
B-) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin araç alım satım, kiralama ve servis işleri ile iştigal eden, sektöründe öncü ve güvenilir bir firma olduğunu, davacının müvekkili şirkette 01/07/2001 tarihinden 06/05/2016 fesih tarihine kadar “Servis Teknisyeni-Kaportacı” olarak görev yaptığını, davacı işçinin, müvekkil şirket bünyesinde çalıştığı süreçte, üstleri tarafından verilen talimatlar doğrultusunda gerekli iş ve işlemleri yapmak, talep edilen bakım ve onarım işlemlerini icra etmek ve bunlara ilişkin raporları hazırlamakla görevli olduğunu, müvekkili şirketin işyeri ve iş organizasyonuna üst düzeyde önem verdiğini bu bakımdan davacının iş süreçlerinde işine gereken özeni göstermemesi veya işini müvekkil şirketçe belirlenen prosedürlere riayet etmemesi, bununla da kalmayıp şirket müşterileriyle şirketin bilgisi olmaksızın elden para almak suretiyle işlem yapılmasının müvekkili şirket açısından kabul edilemeyeceğini, davacının iş akdinin 06/05/2016 tarihinde kanuni şartlara ve usulüne uygun olarak feshedildiğini, feshe ilişkin olarak davacıya kanundan doğan tüm hakları ödendiğini, izah edilen olaylar doğrultusunda davacının gerek yazılı, gerekse sözlü savunması alındığını, görevini yapmakta iken usulsüzlük yaptığı, iş emri açmaksızın müvekkil şirket müşterisinin aracına kayıt dışı işlem gerçekleştirdiği ve şube müşterisi ile görevi dışında elden para alışverişinde bulunduğunun tespit edildiğini, sonuç olarak davacı sorumlu olduğu bölümde görevinin gerektirdiği dikkat, özen ve sadakati göstermemesi, doğruluk ve bağlılıkla bağdaşmayan davranışlar sergilemesi sebebi ile işçi işveren arasındaki güven ilişkisini tamamen ortadan kalktığını savunarak davanın reddini istemiştir.
C-) İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
İlk Derece Mahkemesi tarafından; “..davacı ve … ve … isimli dava dışı çalışanların, olay günü servise gelen bir müşteriye yardımcı olmaya çalıştıkları, davalı savunmalarının aksine müşteri ile ilgili önce iş emrinin açıldığı, ancak aracın onarımı için gerekli olan parçanın stokta olmadığının anlaşılması üzerine müşteriye durumun anlatıldığı ve iş emrinin kapatıldığı, ancak müşterinin kendisine yardımcı olunmasını istediği, bunun üzerine …’ın …’den parçaları bulması konusunda yardım istediği, bunun üzerine parçaların … tarafından temin edilip getirildiği, buraya kadar davacının müşteriyle ve konuyla ilgili olarak doğrudan bir ilgisinin olmadığı, … ve …’in temin edilen parçanın montajını davacıdan istedikleri, davacının da işi bittikten sonra yardımcı olabileceğini söylediği , sonrasında davacı ile birlikte diğer iki çalışanın iş yeri müdürü ve servis müdürünün odasına çağrıldığı ve kendilerinden konu ile ilgili yazılı savunma vermelerinin istendiği ve akabinde davacı ile birlikte iş akitlerine son verildiği, tüm tanıkların anlatımlarından davacının parçaların montajı esnasında kendisinden istenilen yardımı kabul ettiği ve olaya bu şekilde dahil olduğu, bununla birlikte gerek davacının gerekse diğer iki personelin yapılacak işlemlerle ilgili müşteriyi yanılttığı ya da yönlendirdiği yönünde bir iddia ve delil mevcut olmadığı gibi, müşteriye iş emrinin açılmış olduğu, ancak parçanın stokta bulunmadığının anlaşılması üzere iş emrinin kapatıldığı, müşterinin ise … ve … isimli çalışanlardan yardımcı olmaları konusunda özellikle ricada bulunduğu, feshe kadar uzanan olayın başlangıç noktasının da esasen müşteri ricası olduğu, keza dosya kapsamında davacının bu işlemle ilgili haksız kazanç sağladığına ilişkin somut bir delil bulunmayıp, aynı zamanda davalı işyerinde servis müdürü olduğunu ifade eden davalı tanıklarından O. Yiğit’in ifadesine göre müşterinin aracına takılan parçanın fiyatının bulunan bir parça olmadığından 570-600 TL tutabileceği, davacı ile birlikte diğer çalışanların 520,00-TL civarında elden para aldıkları yönündeki ifadeleri birlikte değerlendirildiğinde, davacı ve diğer çalışanların haksız kazanç elde etme amacı ile hareket etmeyip, müşteri ricasını geri çevirmemek düşüncesi ile hareket ettikleri, davacı ve diğer iki çalışanın bu davranışlarının, işyeri kurallarına aykırı olabileceği ihtimali düşünülse de, olayın başlangıç ve gelişme şekli dikkate alındığında, özellikle olaya sonradan dahil olduğu anlaşılan davacının iş akdinin haklı ya da geçerli nedenle feshini gerektirecek ağırlıkta ve özellikte olmadığı, davacının kıdemi, ibraz olunan işyeri sicil dosyasına ve davalı savunmalarına göre daha evvel bu veya buna benzer bir hadise nedeniyle uyarı almamış olması, haksız bir kazanç sağladığı veya davalının zarara uğratıldığı yönünde dosya kapsamında somut bir delilin bulunmaması, feshe neden olan olayın meydana gelişi, seyri ve davacının olayın içindeki yeri ve durumu dikkate alındığında, feshin son çare olma ilkesinin göz ardı edilerek öncelikle uyarı cezası vermek yerine doğrudan iş akdinin feshi yoluna gidilmiş olması ve feshin geçerli nedene dayanmadığı ..” gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir. .
D-) İstinaf başvurusu :
İlk derece mahkemesinin kararına karşı, davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
E-) Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti :
Bölge adliye mahkemesince, davacının iş sözleşmesinin davalı tarafça 25/2-e maddesi gereğince sona erdirildiği, duruşmada dinlenen tanık beyanlarında iş yerine gelen müşteri için iş emrinin açıldığının ifade edildiği, aracın onarımı için gerekli olan parçanın iş yerinde olmaması nedeniyle iş emrinin kapatıldığı, müşterinin yardımı istemesi üzerine başka bir işçinin söz konusu parçayı dışarıdan temin ettiği, davacıdan bu işçinin montaj konusunda talepte bulunduğu, bu aşamaya kadar davacının müşteriyle ve konuyla alakasının olmadığı, davacının olaydan dolayı maddi menfaat elde ettiğine dair dosya kapsamında her hangi bir delilin olmadığı, taraflar arasında güven ilişkisini ortadan kaldıran her hangi bir durumun da olmadığı, iş sözleşmesine aykırı davranışta bulunan işçiye yaptığı eylemle orantılı bir yaptırım uygulaması gerektiği, davacının eylemleri dikkate alındığından feshin orantısız olduğu, ilk derece mahkemesinin kararının yasaya ve usule uygun olduğu tespit edilmekle davalı vekilinin bu yöndeki istinafının yerinde olmadığına karar verilmiştir.
F-) Temyiz başvurusu :
Bölge Adliye Mahkemesi’nin kararına karşı davalı vekili temyiz başvurusunda bulunmuştur.
G-) Gerekçe
Taraflar arasında davalı işverence yapılan feshin haklı nedene dayanıp dayanmadığı ihtilaf konusudur.
Somut uyuşmazlıkta, otomobil yetkili servisi olan davalı işyerine aracını getiren bir müşterinin aracında değişmesi gereken ön sis farının stoklarda olmadığının anlaşılması üzerine davalı işyerinde çalışan M. ve A.’in müşteri aracı için açılan iş emrinin kapatıp müşterinin işlemine son vermesi sonrasında bu kişilerce değişecek parçanın piyasadan temin edilip işyerine getirildiği, davacıya montajının yaptırıldığı, bu şekilde davacı ve diğer iki işçinin kendi nam ve hesaplarına özel iş yaptıkları, bu durumun ortaya çıkması sonrasında 3 çalışanın da iş akdinin feshedildiği dosyadaki bilgi ve belgelerle sabit olup davalının iş akdini fesihte haklı olduğu anlaşıldığından davanın kabulüne karar verilmesi hatalıdır.
4857 Sayılı İş Yasa’sının 20/3 maddesi ve 6100 Sayılı HMK’nın 373. maddeleri uyarınca Dairemizce aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
H-) Sonuç:
Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-)Bölge Adliye Mahkemesi ile ilk Derece Mahkemesi’nin kararlarının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2-)Feshin haklı nedenle yapıldığı anlaşıldığından davanın REDDİNE,
3-)Harçlar kanunu uyarınca alınması gereken 44,40 TL harçtan peşin alınan 29,20 TL harcın mahsubu ile bakiye 15,20 TL harcın davacıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
4-)Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
5-)Davalı tarafından yapılan 398,00 TL mahkeme masraflarının davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-)Davalı vekille temsil edildiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca belirlenen 2.725,00 TL maktu vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
8-)Davacının ve davalının gider avanslarından kalan ücretlerin karar kesinleştiğinde kendilerine iadesine,
9-)Peşin alınan temyiz harcının isteği halinde ilgilisine iadesine,
10.Dosyanın kararı veren ilk derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
SONUÇ : Kesin olarak 21.10.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
T.C. YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ
E. 2016/4949 K. 2019/14343 T. 26.6.2019
DAVA : Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : A-) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, örme operatörü olarak çalıştığını, iş bitimi duş çıkışında ham hurda niteliğindeki kumaş ile motosikletini temizlemek üzere iken gece vardiya amirinin hırsızlık yaptığı iddiası ile iş akdinin tek taraflı ve haksız olarak sonlandırıldığını,ham kumaşın ekonomik değeri bulunmadığını, davalı işverenin müvekkilinin işçilik haklarını tam olarak talep etmesinden rahatsızlık duyduğunu ve bahane aradığını, akabinde müvekkiline hırsızlık isnat ederek müvekkilinin şahsiyetine de saldırıda bulunduğunu, fazla mesai ücretlerinin ödenmediğini, ulusal bayramlarda çalışma yapıldığını iddia ederek bir kısım işçilik alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesi talep etmiştir.
B-) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, iş akdinin müvekkili şirket tarafından haklı nedenle feshedildiğini ve fesih nedeninin İş Kanunu’nun 25/2-e bendi olduğunu, duşta yıkanmak üzere giderken yanına aldığı 2-2,5 metre ham kumaşı otoparkta bulunan motorunun üzerine bıraktığının vardiya amiri ve çalışanlarca görüldüğünü, mesai bitiminde bu kumaşı motorunun sepetine koyarak fabrikadan çıkış yapmak istediği sırada güvenlik görevlilerinin kontrolü esnasında ortaya çıkarıldığını ve tutanak tutulduğunu ve davacının da savunmasının alındığını, savunmasında da bu durumu dolaylı olarak kabul ettiğini, fazla çalışma yapılmadığını ve fazla çalışma yapılan hallerde de ücretlerin ödendiğini, dini bayramlarda yapılan yardımların genelde vakıf aracılığıyla yapıldığını ve düzenli olmayan yardımlar olduğunu, hafta sonu çalışması yapılmadığını savunarak davanın reddini talep etmiştir.
C-) Yerel Mahkeme Kararının Özeti ve Yargılama Süreci:
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak,davalı işverenin, iş akdinin İK.m.25/2-e bendi uyarınca, iş akdinin haklı nedenle feshedildiğini, davacı işçinin fabrikaya ait 2-2,5 m. ham kumaşı motorunun sepetine koyarak fabrikadan çıkış yapmak istediği sırada güvenlik görevlilerinin kontrolü esnasında, ortaya çıkarıldığını, tutanak tutulduğunu, savunma alındığı davacı hakkında tutulan 29.08.2014 tarihli tutanakta davacı işçinin fabrikadan dışarıya bir miktar ham kumaş çıkarmaya çalıştığı sırada aracın kontrol edildiği ve kumaşa el konulduğunun belirtildiği, davacı işçinin savunmasında, sakat kumaşlardan bir miktar kurulamak için aldığını beyan ettiği, tanıkların anlatımlarında, kumaşın işçilerin kurulanmak için kullanıp fabrikaya ait çöp kutusuna bırakıldığını, daha sonra hurdacıların o kumaşları aldıklarını, tutanak mümzi tanıkların tutanak içeriğini doğruladıkları,davacı işçinin, işyerinden çıkarken yapılan denetimde, işyerine ait malzeme ile yakalandığı, işveren tarafından İş Kanunu’nun 25/II-e maddesi uyarınca haklı nedenle, tazminata hak kazanamayacak şekilde feshedildiği kanaatine varılmakla, davacının kıdem, ihbar tazminatı, manevi tazminat ve kötü niyet tazminatı taleplerinin reddine, bir kısım işçilik alacaklarının kabulüne karar verilmiştir.
D-) Temyiz:
Kararı davacı vekili temyiz etmiştir.
E-) Gerekçe:
1-)Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-)Davacının iş akdi fabrikaya ait 2.5 metre kadar ham kumaşı izinsiz çıkarmaya çalıştığı iddiasıyla feshedilmişse de duruşmada dinlenilen taraf tanıklarının ve özellikle davalı tanıklarının açık anlatımlarından davacının izinsiz çıkarmaya çalıştığı belirtilen ham kumaşın iş yerinde işçiler tarafından duşta ve lavaboda el yüz silmek için kullanılan ve daha sonra çöpe atılan kumaşlardan olduğu herhangi bir maddi değerinin bulunmadığı, davacının da bu kumaşı motosikletini silmek için aldığını beyan ettiği, netice itibariyle feshe dayanak kumaşın maddi değeri olmayan ve işçilerin banyo sonrası kullanılan ve sonrasında çöpe atılan kumaşlar olması sebebiyle davacının hırsızlık kastıyla hareket etmediği ve bu nedenle feshin haksız olduğu anlaşıldığından davacının kıdem ve ihbar tazminatı talebinin kabulü gerekirken yerinde olmayan gerekçe ile reddi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ : Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı nedenden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 26.06.2019 gününde oybirliği ile karar verildi.
