06 Ara BOŞANMA DAVALARINDA KREDİ ÖDEMESİ DEVAM EDEN MALLARIN PAYLAŞIMI
Eşlerin evlendikten sonra bankadan kullanacakları kredi ile ev ya da araç satın alması çoğu kez gündeme gelmektedir. Eşler boşanmaya karar verdiklerinde ise bu kez kredisi devam eden malların paylaşımının nasıl yapılacağı tartışma konusu olmaktadır.
Boşanmada mal paylaşımı, eşler arasında sözleşme ile aksine bir düzenleme yapılmamış ise edinilmiş mallara katılma rejimine göre yapılacaktır.
Eşler evlilik birliği içerisinde edinilecek mal için ( ev, araba..) kredi çekebilmekte ya da çekilen krediye kefil olabilmektedir. Edinilen malın bedelinin tamamı çekilen kredi ile karşılanmış olabileceği gibi bir kısmı çekilen krediyle, bir kısmı ise çeşitli kaynaklardan karşılanmış olabilir. Krediyle alınan mallar için mal rejiminin sona erdiği ve boşanma dava tarihinden önce edinilmiş mallara katılma rejimi döneminde ödenen taksitler, evlilik birliği devam ederken eşlerden biri tarafından ödenmiş olsa da bunlar üzerinde diğer eşin katılma alacağı hakkı bulunmaktadır. Bankaya olan kredi borcu dışında kalan peşinat olarak ödenen kısım da eşlerden birinin şahsi malları ile ödenmediği takdirde, evlilik birliği içerisinde ödenmiş olacağından edinilmiş mallara katılma rejimi gereği paylaşıma tabi olacaktır.
Fakat burada eşlerin evlilik tarihinin Türk Medeni Kanununun değişmiş olduğu 2002 tarihinden önce mi yoksa sonra mı olduğuna önemlidir. Yine tarafların aralarında mal rejimi sözleşmesi yapmış olması da söz konusu olabilecektir. Bu halde seçilen mal rejimine göre de alacak hakları değişkenlik göstermektedir.
Şöyle ki; eşlerin evlilik birliği içerisinde 200.000 TL değerinde bir araç satın aldıklarını ve bu aracın 100.000 TL’lik kısmı için kredi kullandıklarını varsayalım. Kredi miktarı düşüldükten sonra bulunan 100.000 TL artık değerdir. Bu durumda eşlerden birinin araç üzerindeki katılma alacağı artık değerin yarısı yani 50.000 TL’dir.
“Artık değere katılma alacağı; eklenecek değerlerden (TMK 229.m) ve denkleştirmeden (TMK 230.m) elde edilen miktarlar da dahil olmak üzere, eşin edinilmiş mallarının (TMK 219.m) toplam değerinden, bu mallara dair borçlar çıktıktan sonra kalan artık değerin (TMK 231.m) yarısı üzerindeki diğer eşin alacak hakkıdır (TMK 236/1.m).”
Dolasıyla eşler evlilik sürecinde krediyle bir ev ya da araba satın almış ise evlilik tarihinin 2002 yılından sonra olması veya tarafların edinilmiş mal rejimini benimsemesi durumunda satın alınan ev ya da araba edinilmiş mal kabul edilecek ve boşanmayla birlikte tasfiyeye konu kredili mal, eşler arasında edinilmiş mallara katılma rejiminin geçerli olduğu tarih dikkate alınarak, davalı eş adına tescil edilmiş olsa bile mal rejiminin tasfiyesinde eşlerin bağlı bulunduğu rejime tabi tutulacak ve diğer eşin de alacak hakkı gündeme gelecektir.
Burada dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta da, edinilen mala eşlerden birinin şahsi malvarlığı ile katkı yapıp yapmadığıdır. Eşlerden biri evlilik birliği içerisinde bir mal satın alınırken kendisine ait kişisel mallardan katkı yapmış ise (ziynet eşyası, eşlerden birinin ailesinin verdiği para, evlenmeden önce kendisine ait olan bir malın satılması sonucu elde edilen gelir..) bu katkısı hesaplama anında dikkate alınacak ve bu eş katkısı oranında ayrıca alacak hakkına sahip olacaktır.